Ngày 7 /12/2025 tại Hải Phòng, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hải Phòng, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hải Phòng, Viện Văn học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) đồng tổ chức Hội thảo khoa học Quốc gia “Di sản của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm từ tầm nhìn hiện đại” phục vụ nhiệm vụ xây dựng Hồ sơ khoa học đề nghị UNESCO vinh danh Danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nhân kỉ niệm 440 năm ngày mất của ông (1585 – 2025). Hội thảo quy tụ được hơn 60 nhà nghiên cứu hàng đầu cả nước với 59 tham luận ở các lĩnh vực văn bản học, văn học, triết học, chính trị học, văn hóa học… đến từ 23 đơn vị nghiên cứu và các trường đại học, trong đó có các nhà nghiên cứu thuộc 6 đơn vị nghiên cứu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là Viện Văn học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Nghiên cứu Văn hóa, Viện Triết học, Viện Thông tin Khoa học xã hội, Học viện Khoa học xã hội.
Đồng chí Nguyễn Minh Hùng – Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hải Phòng trình bày Diễn văn khai mạc Hội thảo
Hội thảo trân trọng tiếp đón đồng chí Nguyễn Minh Hùng – Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hải Phòng, đến tham dự và trình bày Diễn văn Khai mạc.
Đồng chí Nguyễn Thành Trung – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng trình bày Báo cáo đề dẫn Hội thảo
Trong phát biểu đề dẫn của Hội thảo, đồng chí Nguyễn Thành Trung – Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng khẳng định: Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) là danh nhân văn hóa lớn của thành phố Hải Phòng, một trong những danh nhân văn hóa kiệt xuất của dân tộc Việt Nam. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã để lại cho hậu thế một di sản khá đồ sộ về thơ văn, tư tưởng và đạo lí sống, góp phần làm rạng rỡ truyền thống văn hiến của dân tộc Việt Nam. Từ góc nhìn hiện đại, Nguyễn Bỉnh Khiêm không chỉ dừng lại ở vị thế một nhân vật lịch sử, mà đã trở thành một biểu tượng văn hóa, kết nối giữa truyền thống và hiện đại. Tư tưởng của ông có khả năng đối thoại với những hệ giá trị mới của thế giới, gợi mở nhiều định hướng cho giáo dục khai phóng, phát triển bền vững, giữ gìn bản sắc văn hóa và hòa hợp với tự nhiên, hàm chứa những giá trị vượt thời gian, vẫn có ý nghĩa sâu sắc đối với xã hội hôm nay.
Với 10 tham luận trình bày và 10 ý kiến trao đổi thảo luận, các nhà nghiên cứu tập trung vào bốn vấn đề chính: 1. Vấn đề văn bản học trước tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm, 2. Tư tưởng Nguyễn Bỉnh Khiêm từ tầm nhìn hiện đại, 3. Tính hợp nguyên văn – sử – triết qua trước tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm, và 4. Tiếp nhận di sản của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong bối cảnh văn hóa đương đại.
Quang cảnh Hội thảo
Các nhà nghiên cứu đã làm sáng tỏ và nhấn mạnh thêm các giá trị nhân văn trong trước tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm, chứng minh di sản của Nguyễn Bỉnh Khiêm có ảnh hưởng sâu rộng không chỉ trong tầng lớp trí thức mà còn trong văn hóa dân gian qua nhiều thế kỷ.
GS.TS. Trần Nho Thìn trình bày tham luận tại Hội thảo
Phát biểu tổng kết hội thảo, TS Nguyễn Huy Bỉnh – Phó Viện trưởng Phụ trách Viện Văn học một lần nữa khẳng định: “Nguyễn Bỉnh Khiêm đã được các trí thức đương thời và hậu thế đánh giá cao ở nhiều phương diện như đạo đức, tài năng chính trị, văn chương, triết học… Trong quan niệm của dân gian ông trở thành vị Trạng Trình – nhà tiên tri, trở thành vị thần Thành hoàng làng bảo hộ cho dân làng, trở thành vị Thánh của đạo Cao Đài. Tất cả những sự vinh phong của nhân dân, quan lại, triều đình, nhà nước và tôn giáo, tín ngưỡng đã khẳng định Nguyễn Bỉnh Khiêm là một nhân vật có tầm ảnh hưởng quan trọng trong lịch sử dân tộc, ông là một danh nhân văn hóa thực thụ”.
TS. Nguyễn Huy Bỉnh – Phó Viện trưởng Phụ trách Viện Văn học trình bày Báo cáo Tổng kết Hội thảo
Hội thảo đã đóng góp những luận cứ khoa học quan trọng và cập nhật cho việc hoàn thiện Hồ sơ khoa học đề nghị UNESCO vinh danh Danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhân kỉ niệm 440 năm ngày mất của ông (1585 – 2025). Các kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Hội thảo cũng đưa ra những khuyến nghị và đề xuất về chương trình hành động tiếp theo nhằm tôn vinh và quảng bá rộng rãi hơn nữa các giá trị di sản của Nguyễn Bỉnh Khiêm ra thế giới.